Hoe goed ben jij in het presteren? Wat gebeurt er met je als er prestaties worden verwacht? Wat gebeurt er met jou als je faalt? En wat als je bovenmatig presteert?
Ben je goed genoeg voor jezelf? Ook als anderen je veroordelen? Of veroordeel je jezelf zelfs als anderen tevreden zijn? Vaar je jouw eigen koers?
Zo maar een paar vragen die onlangs ter sprake kwamen tijdens een gesprek met een goede young professional. Iemand die heel graag goede prestaties neerzet, die hard werkt en zekerheden zoekt om zijn eigen inzet te valideren. Nog meer kennis, laten zien dat ik het echt wel kan, onderbouwen met goede argumenten etc… Wat hij er ook aan toevoegt, hij blijft er tegenaan lopen dat hij zich in gesprekken met mensen met meer ervaring of mensen die hoger in de hiërarchie staan de ander groter maakt en zichzelf kleiner. Met als gevolg dat hij zijn best doet voor de ander in plaats van voor zichzelf. Als gevolg hiervan slaat hij soms dicht en laat hij zijn echte kwaliteiten niet zien.
Het doet me ook denken aan de penalty nemers in de champion league. Voetballers die al lang bewezen hebben dat ze tot de top van de wereld behoren die op het moment dat het echt spannend wordt ineens te maken krijgen met een gevoel van onzekerheid over eigen kunnen. Het effect van de toeslaande onzekerheid als alle ogen op je gericht zijn is dat de perfecte uitvoering door de kramp niet meer lukt.
Vrij regelmatig kan je het daardoor verliezen van mensen met minder vaardigheden en kennis die niets te verliezen hebben. Richt je je op de kans op succes of op de angst voor falen.
Het gesprek ging over de angst van de ander, en met een aantal vragen kwamen we tot inzicht in de patronen. Echter…. je kan de patronen snappen en je kan weten wat je moet doen, maar het daadwerkelijk doorbreken van de patronen is niet zo eenvoudig. Dat vraagt om verandering van diep gewortelde interne overtuigingen.
Het gesprek zette me ook aan tot zelfreflectie. Hoe zit het bij mij, en hoe zat het bij mij. Op dit moment overkomt het me nog af en toe dat ik mijn eigenwaarde koppel aan mijn prestaties. En dan ontstaat er een ongemakkelijke geforceerde manier van handelen. Dan ga ik doemdenken en stop ik allerhande voorbehouden in mijn communicatie. Alleen maar om een mogelijk negatieve reactie te voorkomen. Maar steeds vaker lukt het me om directer en helderder te communiceren ook als ik wat te verliezen heb. Ik heb ontdekt dat die ander vaak veel minder bezig is met de vraag of ik het wel of niet goed doe, en al helemaal niet of ik wel of niet goed ben. Ik richt me vaker op het proces en de uitvoering waar ik wel grip op heb en minder op de uitkomst die ook beïnvloed wordt door externe factoren. Het oordeel van de ander over mijn diensten en inspanningen hangt namelijk ook af van de stemming van de ander, die beïnvloed wordt door zaken die buiten mijn macht liggen. Dit wist ik al een tijd (vanuit een theoretisch kader) maar ik voelde het niet. Gesprekken met onafhankelijke coaches (al dan niet professioneel) hebben me geholpen om situaties achteraf te her-kaderen. Daarna heb ik geleerd om lastige situaties beter voor te bereiden. Niet op inhoud maar op proces- en emotioneel niveau.
Lastige situaties vooraf voorbereiden waarbij ik me richt op het gedrag wat ik wil vertonen en het vertoonde gedrag evalueren op consistentie heeft me vaardiger gemaakt. En… meer ervaring met falen heeft me doen inzien dat de enige weg naar succesvol handelen bestaat uit voldoende mislukkingen verzamelen.
Terugkomend bij het kompas, ik heb ervaren als je je kompas afstemt op bewuste keuzes met de focus op het steeds beter vertonen van (zelf gekozen) gewenst gedrag, dat dit leidt tot meer flow, meer resultaten en vooral veel meer ontspanning tijdens inspanning.
