Samenwerken lijkt vaak zo eenvoudig. Tegelijkertijd zien we in de praktijk dat het vaak knap lastig is. Met het ene teamlid heb je aan een half woord genoeg en met het andere teamlid gaat het constant verkeerd. Hoe komt dit, en wellicht nog belangrijker wat kan je doen om vaker effectief samen te werken.
Ik maak graag de onderliggende patronen helder. Duidelijkheid zorgt namelijk voor veel minder weerstanden. Laten we allereerst eens kijken naar de “wij” in een team. Wij bestaat altijd uit een aantal keer ik. Het groepsbelang staat als het goed is in het belang van alle individuen. Dat is overigens niet altijd het geval in een team.
Het individu
Ik vind het belangrijk om autonomie aan de individuen te geven voor we naar het collectief kunnen gaan. Elke teamspeler heeft zijn of haar eigen gedrag. Gedrag is zichtbaar en bestaat uit twee delen “wat je doet en zegt”, als eerste en “hoe je doet en praat”, als tweede. Zichtbaar gedrag kan je in beeld brengen met gedragsstijlen modellen zoals DISC, MBTI, Insights Discovery of MapsTell.
Onder de laag van gedrag zit de motor achter het gedrag. Er is iets wat aanzet tot gedrag, hierbij zijn twee richtinggevers aanwezig. De drijfveren, en de weerstanden. Drijfveren kan je zien als factoren met aantrekkingskracht en weerstanden als factoren die afstotende kracht brengen. De drijfveren en weerstanden kan je in beeld brengen met drijfveren-scans zoals Managementdrives, Intodrives en andere modellen. Drijfveren zijn niet zichtbaar echter wel heel bepalend in de aansturing van gedrag en motivatie.
Onder de drijfveren zitten nog twee zaken die bij elk mens aanzet tot gedrag. Dat is enerzijds het zelfbeeld, in combinatie met overtuigingen een waarden die gekoppeld zijn aan het zelfbeeld en anderzijds het wereldbeeld in combinatie met de overtuigingen en waarden die daaraan gekoppeld zijn.
Het andere individu
In samenwerking zien en ervaren we het zichtbare gedrag van de ander. Dit beeld koppelen we automatisch aan onze eigen ervaringen, wereldbeelden en overtuigingen. We zien dus iemand gedrag vertonen en vertalen dat (onbewust) naar ons zelf. Als wij zelf hetzelfde gedrag zouden vertonen dan…..ervaren we een bepaalde emotie, doen we een bepaalde inspanning, hebben we een mening enzovoort. We zijn ons vaak niet bewust van deze persoonsverwisseling als we gedrag observeren.
Als je niet zo veel verschilt van de ander op de onzichtbare gebieden dan levert dit geen problemen op, en is je interpretatie van de ander dicht bij de werkelijkheid. Als het verschil heel groot is, ontdek je al heel snel dat je interpretatie volledig mis zit, ook dan is het vaak eenvoudig om over te schakelen naar een meer bewustere waarneming waarbij je weet dat de verschillen er zijn. Het meest lastig is het wanneer de verschillen er wel zijn, maar ze liggen er niet dik bovenop.
De groep
Meerdere mensen samen vormen een groep. Dit is nog geen team. Immers je kan ook een groep hebben van mensen die samen in dezelfde ruimte allemaal hun eigen ding aan het doen zijn. Ik noem dit liever een samenleving. Om de samenleving werkbaar te houden is het gewenst om heldere afspraken te hebben over gewenst en ongewenst gedrag. (Het zichtbare deel dus) van iedereen. Deze afspraken kan je vanuit de groep in overleg opstellen, maar een set aan duidelijke huisregels van bovenaf opgelegd kan ook prima werken. Echter, als je het van bovenaf oplegt kan er eenvoudig een onderstroom ontstaan die de groep kan ontwrichten. Vooral als je niet uit de groep kan ontsnappen, mensen mee moeten doen terwijl ze dat niet willen, kunnen, durven of snappen.
Het Team
Een team is een groep die verbonden wordt door een gezamenlijk belang, die een gezamenlijke doelstelling nastreeft en dit doet met inbreng van iedereen. Die inbreng kan bestaan uit tijd, geld, arbeid, denkkracht, controle, sturing, zorg enzovoort.
Succesvolle teams zijn in staat om de teamdoelen om te zetten in zichtbare resultaten. Hierbij weet een succesvol team de teamleden betrokken te houden zodat mensen hun bijdrage leveren aan het teamdoel.
Gezonde succesvolle teams, halen niet alleen de teamdoelen maar zij doen dit ook nog met voldoende aandacht voor de capaciteiten en het incasseringsvermogen (lees de lichamelijke, geestelijke en mentale conditie) van de teamleden.
Bezielde teams gaan nog een stap verder, daarin worden niet alleen de teamdoelen samen met voldoening gerealiseerd, maar daarin is er ook aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling en het realiseren van ieders eigen doelen. Dit zijn teams waarin er verbinding gevonden wordt in hogere zinvolle doelen.
Professioneel samenbrengen
Een bezield team ontstaat soms spontaan, meestal aangewakkerd door een sterke charismatische leider, die mensen weet te mobiliseren rondom een zinvol hoger doel wat hij of zij weet te verwoorden, weet voor te leven en weet te delen. Het kan ook van binnenuit ontstaan. Een team wat samenwerkt waar ineens de zingeving voor het hele team helder wordt omdat men blijft onderzoeken naar de ideale invulling. Daarnaast kan je er naar streven om het professioneel bij elkaar te brengen. Daarbij is het van belang dat de dialoog niet alleen over de inhoud van het werk gaat maar ook over het gewenste gedrag, de verschillen in gedrag, de verbindingen die mogelijk zijn, ieders drijfveren en motieven en ….. Dat er ook gewerkt wordt aan het concreet maken van de organisatie doelen, de normen en gebruiken, het gewenste gedrag en de verwoording, bewaking en doorgave van de missie en de ziel van de organisatie.
Wil je hier ondersteuning bij, in jouw organisatie neem dan gerust contact op zodat we samen in een open dialoog kunnen onderzoeken wat voor jou team nodig is.
Ik maak hierbij onder meer gebruik van:
- Dialoog
- Coaching
- Training
- Gedragsstijlen (begrip vergroten omtrent eigen gedrag en dat van teamleden)
- Drijfveren (begrip vergroten omtrent drijfveren en weerstanden)
- Perceptie wijzigen (andere bril opzetten om naar t zelfde te kijken)
- Waarden en overtuigingen
- Persoonlijk leiderschap en leiderschap in teams
